ارزیابی امتیازات | ارزیابی مجوزها

امتیازات و مجوزهای دولتی که در بخش وسیعی از فعالیتهای اقتصادی لازمه شروع فعالیت است در اکثر موارد به جهت محدودیت و یا انحصاری بودن شرایط اخذ آنها، ارزش افزوده ای پیدا می کنند، لذا در شرایط کنونی اقتصادی یکی از دارایی هایی که قابل ارزیابی و قیمت گذاری هستند را می توان مجوزها و یا امتیازات نام برد. این امتیازات می توانند یکی از عناوین ذیل باشند:

• حق تألیف
• حق بهره برداری
• مجوز داروخانه
• مجوز دامداری، گاوداری، مرغداری
• مجوز بهره برداری از معادن
• مجوز فعالیت صنعتی
• حق اختراع، پتنت های ثبت شده،
• حق اکتشاف
• موافقت اصولی، پروانه تأسیس، جواز تأسیس
• پروانه بهره برداری
• پروانه بند”الف” بند “ب” سازمان گردشگری
• پروانه بند”پ” سازمان حج و اوقاف
• مجوز دانشگاه، مرکز آموزشی، پژوهشگاه، پژوهشکده، مرکز، گروه پژوهشی و ….
• پروانه بهره برداری از آبهای زیرزمین
• مجوز شرکتهای دانش بنیان

و نظایر آن باشد.

در هریک از این اقلام که عناوین آن ذکر شده است، مجوز، امتیاز یا حق اعطایی دارای ارزش افزوده ای است که دسترسی عموم به آن چندان ساده نیست و نیازمند داشتن شرایط خاصی است، لذا این ضوابط انحصار گونه موجب ارزش افزوده برای آنها شده است، ساده ترین روش ارزیابی و آنچه که مورد استفاده قرار می گیرد، درآمد و سود حاصل از این امتیاز بوده که در قالب صورتهای مالی شرکت یا فعال اقتصادی می بایستی بصورت مستند و حسابرسی شده مدّنظر قرار گیرد. براساس این روش میزان سودآوری و ارزش افزوده مجوز مربوطه طی دوره های زمانی سه تا پنج ساله براساس مبالغ مندرج در صورتهای مالی مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت تأیید با لحاظ شرایط برابر برای سالهای آتی ارزش این دارایی توسط کارشناسان حسابرسی محاسبه می گردد. در اکثر رشته های کارشناسی که موضوعاتی از این قبیل را شامل می شوند، صلاحیتی با عنوان ارزیابی امتیازات درنظر گرفته شده است، مثلاً صلاحیت ارزیابی امتیاز داروخانه، ارزیابی امتیاز دامداری و گاوداری و… در این گونه موارد نیز کارشناس رسمی رشته مربوطه، ضمن بررسی شرایط، میزان اعتبار مجوز، فعالیتهای گذشته، تطبیق با بازار کار و… ارزش امتیاز مربوطه را اعلام می نماید.

در اکثر موارد فوق الذکر اعلام نظر کارشناسی در این خصوص مستلزم بهره گیری از نظرات کارشناسی تیم تخصصی مربوط به این امر است، قائدتاً سرتیم کارشناسی را کارشناس حسابرسی تشکیل می دهد، باقتضای کار و با توجه به لزوم آن، از خدمات و نظرات کارشناسان رسمی در رشته های دیگری نیز بهره گیری می گردد.